Mimo zasadniczych różnic zdarza się, że łojotokowe zapalenie skóry jest błędnie rozpoznawane jako AZS, zwłaszcza że zapalenie łojotokowe często występuje u niemowląt ze skłonnością do atopii. Wykazano, że u około 50% niemowląt z łojotokowym zapaleniem skóry o nasilonym przebiegu w przyszłości może się rozwinąć AZS.
Okazuje się, że zwykłe zdjęcie może przyczynić się do wykrycia siatkówczaka, który jest groźnym nowotworem oka u dzieci. Kiedy Tara Taylor opublikowała na Facebooku zdjęcie swojej 3-letniej córki, internauci zauważyli, że błysk w oku dziewczynki może wskazywać na niepokojącą zmianę. I rzeczywiście u dziecka zdiagnozowano rzadką chorobę oczu, która nieleczona powoduje utratę wzroku. Dzięki wczesnemu wykryciu udało się jednak uratować wzrok dziewczynki. Jakie zmiany widoczne na zdjęciu mogą wskazywać na choroby oczu? Na następnym slajdzie obejrzysz WIDEO Zobacz też: Jak rozpoznać choroby oczu?
Atopowe zapalenie skóry u niemowląt jest rozpoznawane zwykle w ciągu pierwszego roku życia dziecka [1]. Choroba zapalna skóry o przewlekłym charakterze inaczej zwana także AZS lub egzemą występuje u nawet 24% populacji Europy [2]. Jej przyczyny są złożone – naukowcy podejrzewają, że za rozwój AZS odpowiadają po części
Atopowe zapalenie skóry (AZS) to choroba charakteryzująca się świądem skóry, suchością, zaczerwienieniem i występowaniem wykwitów (np. grudek czy nadżerek). Co powoduje AZS? Jak rozpoznać chorobę u dziecka? Jak leczyć? Atopowe zapalenie skóry daje nieoczywiste objawy Tematem atopowego zapalenia skóry zainteresowałam się w momencie, gdy okazało się, że moje dziecko ma AZS, co ujawniło się najpierw przy rozpoznaniu alergii na białko mleka krowiego, a później przy rozszerzaniu diety. Atopowe zapalenie skóry jest chorobą podstępną. Czasami objawy są nagłe, a czasem stopniowo się rozwijają. Niekiedy objawy są nieoczywiste, np. kolka, problemy z wypróżnieniem, szorstka skóra na rączkach czy tułowiu – trzeba więc dociekać, czy to AZS czy może coś innego. Z drugiej strony może zdarzyć się też nagły, ewidentny „wyrzut” łuszczących się i zaognionych plam, które mocno swędzą – wówczas wiadomo, że mamy do czynienia z AZS, ale i tak warto zarówno w pierwszym, jak i drugim przypadku udać się do dermatologa, aby obejrzał i zdiagnozował dziecko. Chciałabym przy tym zaznaczyć, że pójście z takim problemem do pediatry nie zawsze będzie oznaczać trafną diagnozę, gdyż lekarz pediatra nie jest specjalistą od zmian skórnych – może podpowiedzieć coś, zasugerować, ale i tak zapewne odeśle Was do alergologa i dermatologa. Warto więc przy takich zmianach od razu zapisać się nie tylko do lekarza pediatry, ale i do dermatologa (najlepiej, aby był też alergologiem). W naszym przypadku to właśnie wizyta dermatologa-alergologa (po wizytach u dwóch różnych pediatrów) sprawiła, że problemy skórne, z którymi walczyliśmy długo, zniknęły niemal w mgnieniu oka i dostaliśmy szereg wytycznych, jak unikać kolejnych wyrzutów choroby i zidentyfikować alergen. Czym jest atopowe zapalenie skóry? Atopowe zapalenie skóry to choroba przewlekła, która ma okresy zaostrzeń i remisji. Jej cechą charakterystyczną jest uporczywy świąd skóry, zaczerwienienie oraz występowanie różnych zmian skórnych. Za rozwój AZS odpowiedzialnych jest wiele czynników. To mechanizmy genetyczne, zaburzenia w sferze immunologicznej, uszkodzenia bariery naskórka, zachwianie naturalnej równowagi mikrobiologicznej skóry, a także multum czynników środowiskowych. AZS występuje średnio u 10-15% dzieci, a ponad połowę rozpoznań określa się przed ukończeniem 1. roku życia (a 90% przed 5. rokiem życia). Ponadto u 5-20% osób atopowe zapalenie skóry nie znika i jest aktywne nadal w wieku dorosłym. Występowanie AZS jest częstsze w krajach lepiej rozwiniętych i uprzemysłowionych, a także aż 3-krotnie wyższe w miastach. Ponadto w ciągu ostatniego 50-lecia zachorowalność znacznie wzrosła. Co ważne, AZS może współistnieć z innymi chorobami, np. alergią pokarmową, astmą czy alergicznym nieżytem nosa. Jak wygląda atopowe zapalenie skóry? Zdjęcia Poniżej przedstawiam zdjęcie AZS w aktywnej fazie u mojej córki, a także kilka zdjęć znalezionych na różnych forach, prezentujących skórę dotkniętą atopowym zapaleniem. Atopowe zapalenie skóry u mojej córki Atopowe zapalenie skóry - zdjęcie 1 Atopowe zapalenie skóry - zdjęcie 2 Atopowe zapalenie skóry - zdjęcie 3 Atopowe zapalenie skóry - zdjęcie 4 Przyczyny atopowego zapalenia skóry u dziecka Jak już wspomniałam, przyczyn atopowego zapalenia skóry jest naprawdę dużo – jest to choroba wieloczynnikowa. Czasami przyczyn może być kilka u jednego dziecka – więc wyeliminowanie jednej wcale nie gwarantuje, że nie dojdzie do remisji choroby. W naszym przypadku do tej pory zdiagnozowaliśmy zarówno czynnik genetyczny, jak i środowiskowy. Oto możliwe czynniki powodujące rozwój atopowego zapalenia skóry u dziecka. 1. Genetyczne przyczyny AZS Dzieci, których rodzice są obciążeni atopią (czyli rozpoznano u nich AZS, alergię pokarmową, astmę czy alergiczny nieżyt nosa), mają większe ryzyko rozwoju AZS. Są bowiem pewne grupy genów, których zaburzenia odpowiadają za wystąpienie atopowego zapalenia skóry (to geny kodujące białka, które budują naskórek oraz geny kodujące białka, które biorą udział w reakcjach immunologicznych, zapalnych i odpornościowych). Wykazano ponadto wysoki związek między mutacją w genie kodującym filagrynę (to jedno z białek koperty rogowej naskórka – powstaje z niej czynnik nawilżający skórę, a brak filagryny podnosi dodatkowo pH skóry, co jest niekorzystne dla syntezy lipidów w skórze), a predyspozycją do atopowego zapalenia skóry. 2. Immunologiczne przyczyny AZS Atopowe zapalenie skóry jest związane z nieprawidłowym działaniem niektórych składowych układu immunologicznego – limfocytów, mastocytów oraz komórek Langerhansa. I tak np. limfocyty Th2 wytwarzają za dużo białek odpowiedzialnych za tworzenie się reakcji zapalnej czy powstawanie świądu. Wraz z nimi za dużą aktywność mogą mieć też inne limfocyty – np. Th17. Th22 czy Th1 – te produkują cytokiny, które odpowiadają za powstawanie i utrzymywanie się stanu zapalnego w skórze. Stan zapalny może być także wzmacniany przez cytokiny pochodzące bezpośrednio z uszkodzonego naskórka. Ponadto AZS charakteryzuje się podwyższonym poziomem immunoglobuliny E w surowicy krwi – ale warto przy tym nadmienić, że poziom ten może być też wyższy w innych chorobach, więc niekoniecznie jego wynik świadczy wyłącznie o AZS. 3. Defekt bariery naskórkowej Powodem AZS może być defekt w barierze naskórkowej dziecka – oznacza to zaburzenie funkcji obrony mechanicznej, immunologicznej i mikrobiologicznej skóry. Defekt może rozpoczynać się w warstwie rogowej skóry, poprzez zaburzenie składu białek koperty rogowej, a także niedoborem lipidów, których zadaniem jest uszczelnienie przestrzeni występujących między komórkami w warstwie rogowej. Może sięgać do zaburzeń w obszarze tzw. ścisłych połączeń w skórze. Obejmuje ponadto upośledzenie wrodzonych funkcji obronnych przed mikroorganizmami. Dodatkowo niedobór peptydów antybakteryjnych w skórze znacznie ułatwia zasiedlanie jej różnymi mikroorganizmami. Skóra w atopowym zapaleniu skóry jest zatem nieszczelna i podatna na różne nadkażenia i charakteryzuje ją nadmierna utrata wody. 4. Mikrobiota skóry w atopowym zapaleniu W atopowym zapaleniu skóry u dziecka występuje zaburzenie równowagi w składzie mikrobiologicznym skóry. Gdy choroba ma okres zaostrzenia, może dominować gronkowiec złocisty i poprzez liczne mechanizmy prowadzi do nasilenia się stanu zapalnego i świądu skóry, a także do jeszcze większego uszkadzania bariery naskórka. 5. Czynniki środowiskowe W ¼ przypadków rozwój, a także zaostrzanie się objawów atopowego zapalenia skóry, ma przyczynę w czynnikach środowiskowych, takich jak: zanieczyszczenie powietrza, dieta (alergeny pokarmowe), alergeny wziewne (np. pyłki roślin, kurz), temperatura powietrza, wilgotność powietrza, stres, przebywanie w pomieszczeniu, gdzie pali się papierosy, karmienie mlekiem modyfikowanym zamiast mlekiem naturalnym (karmienie piersią). Jak objawia się atopowe zapalenie skóry u dzieci? Atopowe zapalenie skóry może objawiać się bardzo różne, ponieważ lokalizacja zmian skórnych i ich wygląd, ma charakter heterogenny. Wygląd zmian może być zróżnicowany między pacjentami, w zależności np. od wieku, stopnia nasilenia czy też fazy choroby. Ponadto obok zmian skórnych, częstym objawem jest świąd skóry, który jest bardzo uporczywy – często to właśnie świąd skóry, a nie konkretne zmiany, jest czynnikiem niezbędnym dla dermatologa do postawienia diagnozy o AZS. Wykwity skórne w ostrej fazie atopowego zapalenia skóry, to takie zmiany, jak grudki, nadżerki czy przeczosy na tle czerwonej skóry zapalnej. Może im towarzyszyć duży świąd, sączenie się czy wtórne nadkażenia bakteryjne bądź grzybicze (czasami zliszajcowacenie). W fazie przewlekłej z kolei, skóra jest bardzo sucha, wykazuje cechy pogrubienia i może wyglądać, jakbyśmy oglądali ją przez szkło powiększające (wzmożone polektowanie). We wczesnym dzieciństwie, czyli do 2. roku życia, zmiany skórne lokalizują się głównie na twarzy, szyi i dekolcie oraz na wyprostnych powierzchniach kończyn (boczna powierzchnia ramion, grzbiety rąk, grzbiety stóp, przednia powierzchnia ud), w zgięcia łokci i kolan. Mają one zwykle postać ognisk rumieniowo-wysiękowych, czasami są też wypryskiem pieniążkowatym (są to okrągłe ogniska wyraźnie odgraniczone od reszty skóry). U dzieci od 2. do 12. roku życia zmiany występują głównie w zgięciach kolan i łokci oraz na szyi i karku. Są one raczej nieostro odgraniczone od skóry zdrowej. Dominują grudki, nadżerki, strupki, przeczosy i wzmożone poletkowanie (tzw. lichenifikacja). U nastolatków natomiast zmiany lokalizują się podobnie, jak u młodszych dzieci, ale dodatkowo obejmują grzbiety rąk, przedramiona, twarz (czoło, okolicę ust, okolice oczodołów). Dominuje przy tym szorstkość skóry, pogrubienie, grudki, przeczosy i nadżerki. Jak rozpoznać AZS? Od jakich chorób trzeba je odróżnić? Niestety lekarz podczas diagnostyki ma do wykluczenia kilka innych chorób, zanim rozpozna AZS. Atopowe zapalenie skóry można bowiem pomylić z: łojotokowym zapaleniem skóry, trądzikiem niemowlęcym, rybią łuską, rogowaceniem mieszkowym, potówkami, prosakami, łuszczycą, zaburzeniami naczyniowymi, teleangiektazjami, łupieżem różowym Gilberta, grzybicą skóry, kontaktowym zapaleniem skóry z podrażnienia, wypryskiem pieniążkowatym, liszajem płaskim chorobą Dhringa, infekcjami bakteryjnymi, wirusowymi, grzybiczymi. Rozpoznanie AZS zwykle przebiega na podstawie wywiadu lekarskiego oraz oceny charakteru wykwitów skórnych. Do rozpoznania AZS stosuje się ponadto poniższe kryteria diagnostyczne (według Hanifina i Rajki): świąd skóry, choroba ma przebieg nawrotowy i przewlekły, występuje typowe dla AZS umiejscowienie zmian skórnych, w wywiadzie rodzinnym występuje atopia, suchość skóry, wczesny wiek wystąpienia zmian, nawracające zakażenia skóry, dodatnie wyniki punktowych testów skórnych (ale te można wykonywać dopiero po 4. roku życia), zacienienie wokół oczu, biały dermografizm, rumień twarzy, łupież biały, zaostrzenie po stresie, nietolerancja wełny, nietolerancje pokarmowe, świąd skóry po spoceniu. Co może nasilać atopowe zapalenie skóry u dziecka? Jako rodzic małego atopika powinieneś/powinnaś unikać sytuacji, które nasilają chorobę. Najczęstszymi czynnikami, które nasilają AZS, są następujące sytuacje (nie wszystkie muszą nasilać AZS u Twojego dziecka, dlatego musisz obserwować jego reakcje): kontakt z drażniącą substancją, np. mydłem, detergentem, substancjami zapachowymi, niektórymi tkaninami, alergeny z powietrza (np. pyłki roślin, roztocza kurzu w domu, sierść zwierząt), czynniki klimatyczne, takie jak temperatura czy wilgotność powietrza, alergeny pokarmowe (szczególnie uczulać może mleko krowie, jaja, soja, orzechy, ryby, pszenica, owoce morza), narażenie na stres, zmiany hormonalne, przebywanie wśród osób palących papierosy. Warto przy tym zaznaczyć, że średnio u 30% niemowląt i małych dzieci, które mają AZS, cierpią także na współistniejącą alergię pokarmową – i to ona w wielu przypadkach może być przyczyną wyprysku atopowego. Atopowe zapalenie skóry u dziecka – jak je skutecznie leczyć? Leczenie atopowego zapalenia skóry nie jest łatwe i wymaga cierpliwości rodzica oraz szczególnej obserwacji dziecka. Najlepiej jest zacząć od prowadzenia dzienniczka, w którym będziemy zapisywać, co dziecko zjadło czy z jakim alergenem wziewnym miało kontakt (np. z kotem sąsiada) i obserwować, czy w danym czasie wystąpiło nasilenie objawów. Dzięki temu zweryfikujemy, co powoduje u Malucha objawy AZS – i przez to będziemy w stanie skuteczniej unikać danego czynnika. I właśnie unikanie czynnika powodującego nasilenie objawów atopowego zapalenia skóry jest najlepszą drogą leczenia tej choroby u dziecka. Ponadto stosuje się leczenie miejscowe oraz ogólne. Na czym polega? Wyjaśniam poniżej. 1. Leczenie miejscowe atopowego zapalenia skóry Celem terapii AZS jest przede wszystkim prawidłowa pielęgnacja skóry, aby odbudować barierę naskórka i leczyć pojawiające się stany zapalne. U dzieci z AZS skóra ma zmniejszone ilości lipidów, przez co jest ona mniej szczelna. Powoduje to nadmierną utratę wody, narażenie na nadkażenia. Skóra staje się swędząca, pojawia się uczucie pieczenia, jest mało elastyczna. Dochodzi do większego wnikania przez nią patogenów i alergenów, co zaostrza stan zapalny. Z tych powodów konieczne jest zastosowanie leczenia miejscowego. Emolienty. Na co dzień rodzice atopika powinni aplikować na jego skórze emolienty – powodują one stopniową odbudowę bariery naskórka, redukują objawy kliniczne AZS, odbudowują płaszcz hydrolipidowy, zapobiegają nawrotom choroby, zmniejszają suchość skóry i świąd oraz łagodzą stan zapalny. Ważne jest, aby emolienty nie zawierały substancji zapachowych, barwników czy konserwantów. Wskazane jest natomiast, aby zawierały humekant (wiąże on i zatrzymuje wodę w skórze) oraz substancje okluzyjne (te pozwalają stworzyć na skórze warstwę ochronną zapobiegającą utracie wody). Emolienty należy stosować 2-3 razy dziennie na całe ciało. Nie powinno się zaprzestać aplikowania emolientów nawet wtedy, gdy objawy choroby znikną. Terapia emolientowa, która staje się standardem każdego dnia sprawia, że zmniejszamy ryzyko sięgnięcia po preparaty o silniejszym działaniu, ale powodujących możliwe działania niepożądane – o nich piszę poniżej. Emolienty mogą zmniejszyć objawy AZS, a nawet zapobiec w pewnym stopniu (o ile nie ma innych czynników powodujących nasilenie choroby – jak np. nierozpoznana alergia pokarmowa) powstawaniu nowych, ostrych stanów zapalnych skóry. Muszą być aplikowane sumiennie! Glikokortkosteroidy. Jeśli występuje zaostrzenie choroby i jest aktywny stan zapalny, można zastosować leczenie miejscowe przeciwzapalne z pomocą glikokortykosteroidów. To grupa leków nazywana potocznie sterydami. Należy jednak uważać i obserwować dziecko po zastosowaniu takiego preparatu, gdyż może on powodować wiele skutków ubocznych ogólnoustrojowych. Glikokortykosteroidy działają przeciwzapalnie i przeciwświądowo, gdyż hamują uwalnianie mediatorów reakcji zapalnej. Co ważne, nie każdy preparat może być stosowany u najmłodszych, dlatego zawsze powinniśmy skonsultować się z lekarzem. Co istotne, wiele osób boi się stosować miejscowo sterydy u dzieci ze względu na działania pożądane, jednak warto wiedzieć, że miejscowe preparaty tego typu przynoszą ogromną ulgę w dolegliwościach przy AZS i wiele korzyści. Inhibitory kalcyneuryny. Kolejna grupa preparatów miejscowych przeciwzapalnych to inhibitory kalcyneuryny – jednak te mogą być stosowane najwcześniej po ukończeniu 2. roku życia. Ich działanie wpływa pozytywnie na regenerację bariery naskórkowej. 2. Leczenie przeciwbakteryjne i przecwiwwirusowe Poza leczeniem miejscowym, jeśli skóra pacjenta jest nadkażona gronkowcem złocistym (o co nie trudno przy AZS), co objawia się miodowo-żółtymi strupami, lekarz może włączyć do terapii miejscowe antybiotyki lub zaproponować leczenie antybiotykami doustnymi. Jeśli dojdzie natomiast do nadkażenia wirusem opryszczki, wymaga to niezwłocznej konsultacji i leczenia ogólnego przeciwwirusowego. 3. Fototerapia w AZS Fototerapię można stosować jako formę leczenia atopowego zapalenia skóry zarówno u dorosłych, jak i dzieci – ale w wieku szkolnym. Stosuje się ją także w celu zmniejszenia uporczywego świądu. Polega na naświetlaniu skóry przez lampy emitujące światło, które naśladuje spektrum promieniowania emitowanego naturalnie przez słońce, ale z określonym i wybiórczym zakresem fal (stosuje się zwykle UVB 311 nm lub UVA1). 4. Dieta eliminacyjna w atopowym zapaleniu skóry Alergia pokarmowa, jak już wspomniałam, może towarzyszyć atopowemu zapaleniu skóry – zwłaszcza u niemowląt i małych dzieci (ok. 30%). Najczęściej uczulają takie produkty, jak mleko krowie, jaja, orzechy, kakao, ryby, owoce morza, pszenica, soja. Należy przy tym zaznaczyć, że AZS jest chorobą wieloczynnikową i zaostrzającą się w rezultacie oddziaływania czynników genetycznych, immunologicznych, środowiskowych czy mikrobiologicznych. Alergia pokarmowa – jeśli występuje przy AZS – nie jest jedyną przyczyną zaostrzenia się choroby. Wyeliminowanie jednak produktu, który uczula, może spowodować, że choroba będzie wyciszona lub jej objawy będą mniejsze. Rekomenduje się zatem, aby obserwować dziecko i dla zdiagnozowania potencjalnego alergenu, nie wprowadzać zbyt wielu produktów jednocześnie. Jeśli stwierdzono u niemowlaka AZS (np. wcześniej zauważono nasilenie choroby, jeśli dziecko spożywało mleko matki zawierające białko mleka krowiego lub mleko modyfikowane – nie z hydrolizatem białka mleka krowiego), rozszerzanie jego diety powinno być bardzo rozsądne i niechaotyczne. Rodzic powinien zapisywać, co dziecko zjadło i wprowadzać dany pokarm przez kilka dni, przy jednoczesnej uważnej obserwacji, czy występują lub nasilają się objawy AZS. Należy ponadto wprowadzać stopniowo poszczególne produkty – np. jeden produkt przez 4-7 dni i dopiero potem kolejny. Jeśli z kolei dziecko już jakiś czas spożywa pokarmy stałe i pojawiły się nasilone objawy AZS, należałoby zastosować dietę eliminacyjną w porozumieniu z lekarzem. Dieta eliminacyjna jest szczególnie wskazana u dzieci, u których AZS ma ciężki przebieg i leczenie miejscowe nie daje zadowalających efektów. Pocieszający jest fakt, że w miarę dojrzewania układu pokarmowego dziecka oraz układu immunologicznego, obserwuje się nabywanie tolerancji na produkty pokarmowe, które wcześniej je uczulały. W kolejnych artykułach przedstawię Wam praktyczne wskazówki, jak skutecznie łagodzić świąd u niemowlaka z atopowym zapaleniem skóry, jak pielęgnować taką skórę, w jakiej wodzie kąpać czy jakich konkretnie kosmetyków używać. Bibliografia Trzeciak M., Atopowe zapalenie skóry. Poradnik dla pacjentów i opiekunów, Warszawa 2021. Trzeciak M, Nowicki R. Terapia podstawowa atopowego zapalenia skóry. Terapia 2013;21:49–52. „Atopowe zapalenie skóry. Poradnik dla rodziców” praca zbiorowa pod redakcją Ryszarda Kurzawy. Atopowe zapalenie skóry u dzieci. Praktyczny poradnik (2012) Warszawa: Fundacja Alabaster, s. 40. Nowicki R, Trzeciak M, Wilkowska A, Sokołowska-Wojdyło M, Ługowska-Umer H i wsp. Atopowe zapalenie skóry – aktualne wytyczne terapeutyczne. Stanowisko ekspertów Sekcji Dermatologicznej Polskiego Towarzystwa Alergologicznego i Sekcji Alergologicznej Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Postępy Dermatologii i Alergologii 2015;32(4):239–249 [doi: Ruszkowska L. Atopowe zapalenie skóry u niemowląt. Postępy Neonatologii 2018;24(1):65–68. doi: Szajewska H., Gieruszczak-Białek D.: Żywienie we wczesnym okresie życia a profilaktyka alergii – aktualne poglądy. Lekarz 2011; 5: 16–20. Kremy na egzemę u niemowląt są bezpieczne pod warunkiem, że są stosowane zgodnie z zaleceniami. W razie wątpliwości lub pytań dotyczących stosowania kremu na atopowe zapalenie skóry należy zasięgnąć porady lekarza lub farmaceuty. Celem artykułów jest promowanie wiedzy na temat egzemy.
„To atopowe zapalenie skóry” – taką diagnozę słyszy mama co piątego dziecka w Polsce. Co to za choroba i jak mu pomóc? Skórę z AZS trzeba chronić i specjalnie pielęgnować, a poza tym unikać alergenów mogących zaostrzyć przebieg choroby. Po każdej kąpieli skórę dziecka trzeba posmarować emolientem. Spis treściAtopowe zapalenie skóry: trzy fazy, jedna diagnozaAtopowe zapalenie skóry: źródło stresuAtopowe zapalenie skóry: staranna pielęgnacjaKiedy trzeba podać leki w atopowym zapaleniu skóryAtopowe zapalenie skóry u dzieci - diagnostyka i leczenie Atopowe zapalenie skóry to przewlekła choroba o podłożu alergicznym. W ostatnich latach wyjątkowo częsta. Lekarze szacują, że choruje na nią już 20 proc. dzieci. Jej przyczyny nie są do końca poznane. Wiadomo, że ma ona związek z nieprawidłowym działaniem układu odpornościowego. Zaburzenia mechanizmów regulacyjnych prowadza do nadprodukcji przeciwciał IgE, kierowanych następnie przeciw cząsteczkom, które organizm uzna za niebezpieczne. AZS jest uwarunkowane genetycznie. Dziecko, którego jedno z rodziców cierpi na AZS, jest w 20–40 proc. zagrożone odziedziczeniem choroby. Gdy oboje rodzice są chorzy, ryzyko rośnie nawet do 60 proc. Atopowe zapalenie skóry: trzy fazy, jedna diagnoza Możesz podejrzewać, że twoje dziecko ma AZS, jeśli jego skóra jest sucha i towarzyszy temu silny świąd. Jednak diagnozę może postawić tylko lekarz dermatolog lub alergolog. W przebiegu AZS rozróżnia się trzy fazy. Pierwsza obejmuje okres od 3.–6. miesiąca do 2. roku życia. Wysypka grudkowo-pęcherzykowa, której towarzyszy rumień, występuje najczęściej na policzkach i owłosionej skórze głowy. Druga, faza dziecięca, może rozwinąć się z fazy niemowlęcej bądź pojawić się między 3. a 12. rokiem życia. Zmiany skórne umiejscawiają się głównie pod kolanami i w zgięciach łokci, a także na grzbietach rak i stóp. Maja skłonność do lichenifikacji (skóra staje się zgrubiała, szorstka). U młodzieży wysypka może obejmować dużą powierzchnię skóry, a zmiany są niemal identyczne po obu stronach ciała. Atopowe zapalenie skóry: źródło stresu AZS jest dla chorych źródłem wielu problemów. Pierwszy to silny świąd, z powodu którego dziecko może budzić się w nocy nawet kilkanaście razy. Uporczywe drapanie uszkadza skórę, sprawiając, że wnikają w nią bakterie (np. gronkowiec złocisty), zanieczyszczenia bądź alergeny, pogłębiając stan zapalny. Kolejny to wygląd skóry. Czerwona, pokryta wysypka i łuszcząca się bywa powodem wstydu. Wreszcie, im cięższy przebieg AZS, tym większe prawdopodobieństwo, że pojawia się również inne formy alergii, jak alergiczny nieżyt nosa czy astma oskrzelowa. Atopowe zapalenie skóry: staranna pielęgnacja AZS wymusza na chorych specjalny tryb życia. Ich skóra (na skutek nieprawidłowego metabolizmu lipidów naskórka) jest pozbawiona naturalnej bariery ochronnej. Z tego powodu jest przesuszona i wymaga odpowiedniego traktowania. Podstawą jest pielęgnacja. Dziecku z AZS nie pomoże zwykły balsam do ciała. Jego skórę trzeba natłuszczać emolientem – preparatem, który pomaga wytwarzać na skórze film lipidowy zabezpieczający ja przed nadmierna utrata wody i wzmacniający barierę lipidową. Efekt działania emolientów utrzymuje się ok. 4 godzin, dlatego te zabiegi trzeba często powtarzać. Emolientów w postaci żelu, emulsji lub oliwki używa się również do powinno kąpać się raz dziennie przez maksymalnie kwadrans w ciepłej wodzie z dodatkiem emolientu. Po kąpieli ciało trzeba delikatnie osuszyć, przykładając do skóry ręcznik, i od razu nałożyć preparat natłuszczający. Paznokcie muszą być krótko obcięte. Również odzież musi spełniać pewne kryteria: być przewiewna, najlepiej z bawełny, w jasnych kolorach (barwniki do farbowania tkanin też mogą uczulać). Ubrania trzeba prac w hipoalergicznym proszku bez detergentów, dokładnie płukać i prasować. Kiedy trzeba podać leki w atopowym zapaleniu skóry U większości dzieci symptomy choroby zanikają najpóźniej pod koniec okresu dojrzewania. Ale niemal jedna trzecia walczy z tą chorobą skóry całe życie. Są okresy, kiedy można o niej zapomnieć, ale są też fazy jej zaostrzenia. Wówczas konieczne jest specjalistyczne leczenie. Metody zależą od wieku dziecka i stanu jego skóry. Jeśli dokucza tylko swędzenie, lekarz zaleca leki przeciwhistaminowe. Dzieciom, które tak drapały skórę, że doszło do zakażenia bakteryjnego, trzeba podać antybiotyk. Jeśli zmiany są ostre, konieczne może być miejscowe podanie sterydów, które złagodzą stan zapalny. Ostatnio preparaty zawierające sterydy coraz częściej zastępowane są maściami przeciwzapalnymi (inhibitorami kalcyneuryny) – mają takie samo działanie, ale nie szkodzą skórze. W niektórych przypadkach stosuje się też naświetlanie promieniami UV. Poza lekami pomocna jest również pomoc psychologa. Zmiany na skórze źle wpływają na psychikę dziecka, powodując stres i problemy z samoakceptacją, co może dodatkowo zaostrzać objawy choroby. To błędne koło przerwać może jedynie pomoc specjalistów. Naucz dziecko żyć z chorobą Życie z atopowym zapaleniem skóry będzie dla dziecka łatwiejsze, jeśli nauczysz je, że powinno unikać sytuacji, w których choroba może się zaostrzyć: mycia rąk zwykłym mydłem jedzenia cytrusów i pomidorów (mogą silnie uczulać) oraz produktów zabronionych przez lekarza, jeśli ten stwierdził alergię pokarmową przebywania w pobliżu osób palących papierosy stresu i nerwów, silnych emocji zwierząt futerkowych, zwłaszcza kotów i psów leżenia na dywanie albo wykładzinie (ze względu na roztocza kurzu) nadmiernego wysiłku fizycznego (pot może silnie podrażnić skórę) Atopowe zapalenie skóry u dzieci - diagnostyka i leczenie Atopowe zapalenie skóry (AZS) to choroba na całe życie. Najczęściej pojawia się u noworodków lub między 6. a 7. rokiem życia.. Diagnostyka jest dosyć złożona, szczególnie jesli chodzi o najmniejsze dzieci. W jaki sposób diagnozuje się atopowe zapalenie skóry ? Czy istnieje skuteczne lekarstwo na atopowe zapalenie skóry? Posłuchaj naszego eksperta - pediatry Andrzeja Mierzeckiego z kliniki ENEL MED. miesięcznik "Zdrowie"
Pielęgnacja skóry bardzo suchej i z egzemą. Czerwone plamy, swędzenie, sucha skóra. Co należy stosować na skórę dziecka z egzemą? Skóra u niemowląt z egzemą powinna być pielęgnowana przy pomocy specjalnych kremów z emolientami i odpowiednich produktów higienicznych. Odkryj nasze produkty do pielęgnacji skóry atopowej u Aktualizacja: sobota, Marzec 26, 2022 - 20:24Atopowe zapalenie skóry (AZS) jak wygląda zdjęcia obrazy objawy leczenieAtopowe zapalenie skóry (AZS), zwane wypryskiem atopowym, a niegdyś świerzbiączką (łac. prurigo) Besniera, wypryskiem alergicznym lub alergicznym zapaleniem skóry jest jedną z najczęściej występujących chorób w praktyce dermatologicznej. W ciągu ostatnich lat rozpowszechnienie na całym świecie wzrosło zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Według naukowców 15-35% dzieci i 2-10% dorosłych cierpi na atopowe zapalenie skóry. Najczęściej (65%) dotyczy kobiet, rzadziej mężczyzn (35%). Według wielu badaczy atopowe zapalenie skóry występuje częściej u mieszkańców miast niż wsi. Jest to choroba dziedziczna z dominującą zmianą skórną, przewlekłym nawracającym przebiegiem i pewną ewolucją związaną z wiekiem. Zapalenie skóry oznacza stan zapalny skóry. A termin „atopowy” jest rozumiany jako dziedziczna predyspozycja do zapalenie skóry to zapalna choroba skóry objawiająca się zaczerwienieniem, wysypką i łuszczeniem. Atopowe zapalenie skóry zdjęcie:Atopowe zapalenie skóryAtopowe zapalenie skóry u niemowlaka:Atopowe zapalenie skóry u niemowlakaAtopowe zapalenie skóry u dziecka:Atopowe zapalenie skóry u dzieckaWięcej zdjęć => Atopowe zapalenie skóryAtopowe zapalenie skóry AZS rozwija się na tle dziedzicznej predyspozycji. Prawdopodobieństwo atopii u dziecka wynosi 30–50%, jeśli którykolwiek z rodziców jest atopowy, i 80%, jeśli oboje rodzice są atopowi. Tak więc odsetek manifestacji i ciężkości choroby jest znacznie wyższy, jeśli matka jest chora lub chora na atopowe zapalenie skóry. Zauważono, że atopowe zapalenie skóry częściej nasila się w zimnych porach rozwoju atopowego zapalenia skóry konieczne jest połączenie predyspozycji genetycznych i niekorzystnego wpływu czynników do nich alergeny wziewne. Do takich substancji należą :kurz domowy, pyłki roślin kwitnących, pleśń, łupież ludzi i zwierząt domowych, zapachy żywności, zwłaszcza ryb i drażniących i alergenów kontaktowych należy wyróżnić : wełnę, włókna syntetyczne, środki dezynfekujące, mydła, rozpuszczalniki, konserwanty, substancje zapachowe, a także drażniące fizyczne (zimno, wiatr, wysoka temperatura powietrza).Alergia pokarmowa lub nietolerancja niektórych produktów spożywczych nie jest ostatnim miejscem występowania i rozwoju procesu skórnego w atopowym zapaleniu wyłączeniu z diety produktów alergizujących (najczęściej jaj, ryb, owoców morza, mleka, cytrusów, grzybów, orzechów, czekolady) następuje złagodzenie nasilenia atopowego zapalenia alergia pokarmowa występuje tylko u 35% niemowląt i 2-3% starszych dzieci z ciężkim atopowym zapaleniem biegiem lat reakcja na alergeny pokarmowe słabnie, a wiele nietolerowanych w dzieciństwie pokarmów można bezpiecznie wprowadzić do diety pacjenta z atopowym zapaleniem skóry w starszym alergie pokarmowe lub nietolerancja niektórych pokarmów utrzymują się przez całe rolę w rozwoju atopowego zapalenia skóry odgrywa wrodzona fermentopatia przewodu pokarmowego, która stwarza warunki do rozwoju dysbakteriozy, co prowadzi do niedostatecznego wchłaniania pokarmu i powstawania zatrucia drobnoustrojowe mogą nie tylko uszkadzać barierę skórną, ale także przyczyniać się do rozwoju alergii stresujące mogą wywołać początek choroby i podtrzymać patologiczny proces w atopowym zapaleniu to do wzmożonego swędzenia i impulsywnej chęci drapania skóry, co w przyszłości może powodować zaburzenia snu, labilność emocjonalną, urazę, wycofanie, atopowego zapalenia skóry AZS:Wysypki skórneSwędząca skóraSucha i łuszcząca się skóraOsoba ze zdiagnozowanym atopowym zapaleniem skóry musi uważać na ubrania wełniane, które potrafią nawet ranić delikatną skórę. Trzeba ograniczać stres, gdyż badania wykazały, że ma on wpływ na występowanie objawów. Aby rozpoznać chorobę AZS, należy zwrócić uwagę na nawracające objawy, występujące zawsze w tych samych miejscach na skórze, świąd oraz historię choroby wśród najbliższych. Kiedy dyskomfort utrzymuje się przez dłuższy czas, koniecznie należy skonsultować się z dermatologiem. Dodatkowe kryteria diagnostyczne to:suchość skóry,rumień na twarzy,świąd po intensywnych ćwiczeniach,skłonność do zakażeń skóry,rogowacenie oraz rybia łuska,dermografizm (biała pręga pojawiająca się po zadrapaniu), ważne, lokalizacja zmian chorobowych u młodzieży i dorosłych jest inna, niż u dzieci. Charakterystyczne zmiany atopowego zapalenia skóry AZS pojawiają się u dorosłych i młodzieży na:klatce piersiowej, symetrycznie na twarzy i szyi, na biodrach,dłoniach, a w najcięższych przypadkach stan zapalny całe ciało i powoduje powiększenie węzłów chłonnych. U młodszych pacjentów dzieci, atopowe zapalenie skóry AZS zlokalizowane jest na:zgięcia łokciowe i podkolanowe, powieki i twarz, skóra głowy,okolice tułowia i rozwoju atopowego zapalenia skóry, w zależności od wieku, wyróżnia się kilka faz:niemowlęca (od 2 miesięcy do 3 lat),dziecka (od 3 lat do 12 lat),nastolatka (od 12 do 18 lat),dorosłego (powyżej 18 lat).W zależności od dynamiki związanej z wiekiem obserwuje się objawy kliniczne i lokalizację objawów skórnych, jednak najsilniejszy stały lub nawracający świąd pozostaje wiodący we wszystkich ​​atopowego zapalenia skóry u niemowląt i dzieci charakteryzują się pojawieniem się na skórze twarzy, kończyn, pośladków obszarów zaczerwienienia o jasnoróżowym kolorze z możliwym tworzeniem się pęcherzyków (mikroskopijnych pęcherzyków) i ogniskami młodzieńczej i dorosłej fazie choroby przeważają wysypki o jasnoróżowym zabarwieniu z pogrubieniem skóry i tendencją do umiejscawiania się na zginaczach kończyn: na łokciach, podkolanowych, stawach nadgarstkowych, przeciwieństwie do wczesnych etapów, w ostatnich fazach dominuje suchość skóry, bladość z ziemistym odcieniem, biały uporczywy dermografizm (zmiana koloru skóry na tle skurczu naczynek podskórnych).Zmiany skórne mogą być zlokalizowane. Zajęte są łokcie lub fałdy podkolanowe, grzbiet dłoni lub stawy nadgarstka oraz przednia i / lub tylna powierzchnia zmianami skóra nie jest wizualnie zmieniona. Swędzenie jest umiarkowane, z rzadkimi zapalenie skóry AZS może przebiegać z rozległymi zmianami skórnymi (ponad 5% powierzchni).Patologiczny proces nie ogranicza się do łokci czy fałdów podkolanowych, ale rozciąga się na sąsiednie części kończyn - barki, przedramiona, uda, podudzia, a także szyję z przejściem do górnej jednej trzeciej klatki piersiowej i postacią choroby jest atopowe zapalenie skóry rozproszone , w którym dotknięta jest cała powierzchnia skóry z wyjątkiem dłoni i trójkąta zapalenie skóry przebiega z etapami zaostrzeń (pojawiają się objawy kliniczne, dolegliwości) i remisją (nie ma objawów choroby).U niektórych pacjentów remisje są krótkotrwałe i mogą utrzymywać się tylko przez kilka dni po zaprzestaniu leczenia. Ten przebieg atopowego zapalenia skóry nazywa się ciężkim i wymaga długotrwałego leczenia podtrzymującego. W innych przypadkach przebieg jest korzystniejszy, a remisje mogą utrzymywać się przez wiele atopowego zapalenia skóryNiestety nie wynaleziono leku, który raz na zawsze likwiduje wszelkie przyczyny i dolegliwości związane ze skórą atopową. Dzięki lekom immunosupresyjnym i fotochemioterapii można jednak zwalczyć objawy. Każdy pacjent cierpiący na atopowe zapalenie skóry wymaga ściśle indywidualnej i kompleksowej terapii:dieta hipoalergiczna i tryb leczenia i profilaktyki;terapia lekami zewnętrznymi i ogólnoustrojowymi;fizjoterapia;leczenie opracowanie strategii leczenia AZS odpowiada lekarz dermatolog. Mogą być również zaangażowani inni specjaliści: alergolog, neurolog, psychoterapeuta, gastroenterolog. I tylko wspólne wysiłki lekarza i pacjenta pozwolą złagodzić przebieg atopowego zapalenia skóry i je zdjęć => AZSKlasyfikacja ICD-10: L20 - Atopowe zapalenie - Świerzbiączka skazowa - Inne atopowe zapalenia skóryWyprysk:- zgięciowy NEC- dziecięcy (ostry) (przewlekły)- endogenny (alergiczny)Neurodermit:- atopowy- - Atopowe zapalenie skóry, nie określoneOBJAWY Swędzenie skóry, Krosty na skórze, Plamy na skórze, Wykwity na skórzeKatalog chorób: Choroby skóryZOBACZ ZDJĘCIA CHORÓB SKÓRNYCH NA ... Atopowe zapalenie skóry wiąże się przede wszystkim ze świądem, przesuszeniem i podrażnieniem skóry. Podstawową formą radzenia sobie z objawami tej choroby jest codzienne stosowanie odpowiednich kosmetyków. Rozpoznawanie i leczenie atopowego zapalenia skóry u dzieci i dorosłych. Konsensus grupy PRACTALL European Academy of Allergology and Clinical Immunology i American Academy of Allergy, Asthma and Immunology opracowanie na podstawie: Diagnosis and treatment of atopic dermatitis in children and adults: European Academy of Allergology and Clinical Immunology/American Academy of Allergy, Asthma and Immunology/PRACTALL consensus report Akdis, M. Akdis, T. Bieber, C. Bindslev-Jensen, M. Boguniewicz, P. Eigenmann, Q. Hamid, A. Kapp, Leung, J. Lipozencic, Luger, A. Muraro, N. Novak, Platts-Mills, L. Rosenwasser, A. Scheynius, Simons, J. Spergel, K. Turjanmaa, U. Wahn, S. Weidinger, T. Werfel, T. Zuberbier for the European Academy of Allergology and Clinical Immunology/American Academy of Allergy, Asthma and Immunology/PRACTALL Consensus Group Allergy, 2006; 61: 969–987 Artykuł zawiera praktyczne informacje wybrane z pełnego raportu, który w przekładzie na język polski ukazał się w wydaniu specjalnym 6/2008 "Medycyny Praktycznej". Skróty: AZS – atopowe zapalenie skóry, GKS – glikokortykosteroid(y) Definicja i obraz kliniczny Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą zapalną chorobą skóry przebiegającą ze świądem. Główną cechą AZS jest suchość skóry spowodowana dysfunkcją bariery skórnej, ze zwiększeniem utraty wody przez naskórek, czemu zwykle towarzyszy intensywny świąd i stan zapalny. U 45% dzieci zachorowanie na AZS występuje w pierwszych 6 miesiącach życia, u 60% – w pierwszym roku, a u przynajmniej 85% – przed ukończeniem 5 lat. U 20% dzieci, które zachorowały w wieku =<2 lat, objawy choroby będą się utrzymywać, a u kolejnych 17% będą występować okresowo do 7. roku życia. Tylko u 16,8% dorosłych chorych na AZS początek objawów wystąpił po okresie dojrzewania. Obraz kliniczny AZS zależy od wieku: 1) u niemowląt charakterystyczne są intensywnie swędzące grudki i pęcherzyki na rumieniowym podłożu, zlokalizowane na policzkach, czole i głowie 2) faza dziecięca rozpoczyna się w wieku 2 lat i trwa do okresu dojrzewania. U dzieci rzadziej występują zmiany sączące typowe dla niemowląt, natomiast częstsze są typowe dla przewlekłej choroby zmiany w postaci grudek i blaszek z lichenizacją, zlokalizowane na rękach, stopach, wokół nadgarstków i kostek oraz w zgięciach łokciowych i podkolanowych 3) faza wieku dorosłego rozpoczyna się w okresie dojrzewania i często się przeciąga do wieku dorosłego. W tym okresie zajęte są przede wszystkim fałdy zgięciowe, twarz i szyja, górne części ramion i pleców, grzbietowe powierzchnie rąk i stóp oraz palców rąk i stóp. Występujące zmiany skórne mają postać suchych, łuszczących się grudek i blaszek na rumieniowym podłożu; z powodu przewlekłego charakteru tych zmian dochodzi do tworzenia się rozległych zlichenizowanych blaszek. Dzieci chore na AZS należą do grupy dużego ryzyka wystąpienia astmy alergicznej i alergicznego nieżytu nosa. U 50% dzieci chorujących na AZS w pierwszych 2 latach życia w późniejszym wieku rozwinie się astma. Ciężkość AZS, w tym wczesne wystąpienie uczulenia na pokarm, zwiększa ryzyko zachorowania na astmę lub alergiczny nieżyt nosa. U prawie wszystkich dzieci, u których stwierdzono atopię w wywiadzie rodzinnym, z wczesnym początkiem AZS i z uczuleniem, można się spodziewać wystąpienia astmy. Atopowe zapalenie skóry powstaje u dzieci poniżej pierwszego roku życia na skutek obniżenia miejscowej odporności skóry na przenikanie zewnętrznych alergenów: biosystemów proszku do prania, nabłonka i sierści zwierząt domowych, zapachów i konserwantów zawartych w produktach kosmetycznych.
Charakterystyczną cechą atopowego zapalenia skóry u dziecka lub niemowlęcia jest uporczywy i bardzo nasilony świąd skóry, często wywołujący rozdrażnienie i niepokój dziecka. Co to jest atopowe zapalenie skóry i jakie są jego przyczyny? Atopowe zapalenie skóry (AZS) należy do zapalnych alergicznych chorób skóry i jest związane z uczuleniem na substancje znajdujące się w środowisku zewnętrznym, czyli na tzw. alergeny. Rozpoczyna się zazwyczaj we wczesnym dzieciństwie, charakteryzuje się długotrwałym przebiegiem i tendencją do nawrotów nawet po długim okresie bezobjawowym. Choroba ta niewątpliwie ma podłoże genetyczne, co jest związane zarówno z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu immunologicznego, jak i wadliwą budową naskórka. U większości chorych na atopowe zapalenie skóry stwierdza się zwiększone stężenie immunoglobuliny E (przeciwciała klasy IgE), a więc białka zaangażowanego w procesy alergiczne. Przeciwciała te skierowane są przeciwko alergenom zawartym w pokarmach (np. białku mleka krowiego, białku jaja kurzego, mące), alergenom unoszącym się w powietrzu (np. pyłkom drzew, traw, chwastów oraz roztoczom kurzu domowego, sierści zwierząt, pleśniom). Ważną rolę w wywoływaniu zmian skórnych odgrywają również układy hormonalny i nerwowy, a istotne znaczenie ma też stres, który może powodować nawet zaostrzenie stanu klinicznego. Jak często występuje atopowe zapalenie skóry u dzieci i niemowląt? Obecnie stwierdza się coraz częstsze występowanie chorób alergicznych, w tym atopowego zapalenia skóry. Uważa się, że choroba ta może dotyczyć 12–24% całej populacji Europy. Atopowe zapalenie skóry rozpoznaje się zwykle we wczesnym okresie dzieciństwa i u ponad połowy chorych pierwsze zmiany skórne pojawiają się w 1. roku życia. W związku z przynależnością atopowego zapalenia skóry do chorób alergicznych (związanych z nadprodukcją przeciwciał IgE) stwierdza się możliwość rodzinnego występowania tej dermatozy. Jeśli obydwoje rodziców cierpi na choroby alergiczne, istnieje nawet 70% ryzyko rozwoju AZS u dziecka. Poza tym zwiększa się możliwość wystąpienia innych chorób alergicznych, takich jak alergiczne zapalenie spojówek, nieżyt nosa czy astma. Atopowe zapalenie skóry u dziecka - zdjęcia Ryc. 1. Typowa lokalizacja zmian skórnych u dziecka z AZS Ryc. 2. Zmiany rumieniwo-grudkowe w okolicach podkolanowych u dziecka zdjęcia AZS Ryc. 3. Rozsiane zmiany wypryskowate na skórze przedramion i rąk Ryc. 4. Swędzące zmiany wypryskowate w typowej dla AZS lokalizacji zdjęcia AZS Ryc. 5. Zmiany wypryskowate na skórze twarzy dziecka Ryc. 6. Ogniska lichenizacji w obrębie skóry nadgarstków w przebiegu AZS zdjęcia AZS Atopowe zapalenie skóry u dzieci i niemowląt - objawy Charakterystyczną cechą atopowego zapalenia skóry jest uporczywy i bardzo nasilony świąd skóry, nierzadko wywołujący rozdrażnienie i niepokój dziecka, a także mogący powodować przebudzenia w trakcie snu lub nawet bezsenność. Ponadto u dziecka z AZS stwierdza się bardzo suchą skórę i jej bardzo dużą wrażliwość na czynniki zewnętrzne oraz skłonność do podrażnień. Kontakt z czynnikami drażniącymi, takimi jak niewłaściwe preparaty do pielęgnacji, pot, uczulające alergeny, może zaostrzać zmiany skórne. Chorzy nie tolerują wełnianych ubrań. Umiejscowienie i rodzaj zmian skórnych zależą od wieku pacjenta i stopnia nasilenia procesu zapalnego skóry (faza ostrego lub przewlekłego stanu zapalnego). W fazie ostrej obserwuje się ogniska rumieniowe, dość wyraźnie odgraniczone od skóry otoczenia, na których podłożu występują drobne grudki, pęcherzyki oraz nadżerki. Dla przewlekłego stanu zapalnego typowe są ogniska z pogrubiałą skórą i wzmożonym rysunkiem linii skórnych (tzw. lichenizacja), ponadto widuje się powierzchowne złuszczanie naskórka. We wczesnym dzieciństwie, do końca 2. roku życia, zmiany skórne mają charakter nieregularnych ognisk rumieniowo-wysiękowych i obecne są typowo na skórze twarzy (policzki, czoło, owłosiona skóra głowy) i dodatkowo na dalszych częściach kończyn oraz tułowiu. W niektórych przypadkach może być zajęta skóra zgięć stawowych (łokciowych, podkolanowych, nadgarstków). Pomiędzy 3. a 11. rokiem życia ogniska lichenizacji obserwuje się głównie w obrębie powierzchni zgięciowych stawów, natomiast w grupie dzieci najstarszych, podobnie jak u dorosłych, mogą być zajęte grzbiety rąk. W każdym okresie życia w najcięższych przypadkach może dojść do zajęcia całej skóry chorego, co nazywamy erytrodermią. Co robić w razie wystąpienia objawów atopowego zapalenia skóry u dzieci i niemowląt? W przypadku wystąpienia na skórze dziecka zmian skórnych przebiegających z intensywnym świądem wskazana jest wizyta u lekarza dermatologa w celu postawienia diagnozy, przeprowadzenia diagnostyki i leczenia zmian Wiele zapalnych chorób skórnych może mieć podobny obraz kliniczny i należy je wykluczyć. Rozpoznanie atopowego zapalenia skóry u dzieci i niemowląt Rozpoznanie AZS jest ustalane na podstawie obrazu klinicznego i szczegółowo zebranego wywiadu lekarskiego. W związku z różnorodnością objawów w diagnozowaniu AZS stosuje się tzw. kryteria diagnostyczne (rozpoznawcze), określone kryteriami Hanifina i Rajki. Do najważniejszych objawów należą: świąd skóry charakterystyczne zmiany skórne i ich umiejscowienie w obrębie powierzchni zgięciowych kończyn przewlekły i nawrotowy przebieg zapalenia skóry osobniczy lub rodzinny wywiad w kierunku atopii suchość skóry rogowacenie mieszkowe dodatnie wyniki skórnych testów punktowych wczesne pojawienie się pierwszych objawów chorobowych zwiększone stężenie IgE w surowicy krwi skłonność do wyprysku rąk i stóp wyprysk sutków zapalenie czerwieni wargowej nawracające zapalenie spojówek zaciemnienie okolic oczodołów rumień/zblednięcie twarzy świąd skóry po spożyciu niektórych pokarmów złe znoszenie wełny nietolerancja niektórych pokarmów biały dermografizm, czyli paradoksalna reakcja skóry, która u chorych na atopowe zapalenie skóry przejawia się tym, że po zadrapaniu skóra reaguje zblednięciem, a nie zaczerwieniem – co jest o wiele częstsze „polakierowane paznokcie”, objaw często widywany w przebiegu AZS, wiąże się z intensywnym świądem, częstym pocieraniem i drapaniem, co doprowadza do powstania jakby polakierowanych paznokci. W celu potwierdzenia tła alergicznego choroby u dzieci powyżej 4. roku życia przeprowadza się tzw. skórne testy punktowe. Testy te wykonuje się na skórze przedramienia z podejrzanymi alergenami pokarmowymi, pyłkami i roztoczami kurzu domowego, pleśniami, sierścią zwierząt. W przypadku braku możliwości wykonania testów (niedostateczny wiek pacjenta, konieczność stałego pobierania leków przeciwalergicznych) można wykonać badanie z krwi pacjenta i oznaczyć miano przeciwciał IgE skierowanych przeciwko konkretnym alergenom lub zmierzyć ich całkowitą pulę. AZS u dzieci i niemowląt - sposoby leczenia Leczenie AZS zależy od wieku pacjenta, rozległości i nasilenia zmian skórnych. Jeśli zostały ustalone czynniki uczulające, należy w miarę możliwości ich unikać, ale podstawową rolę leczniczą spełnia prawidłowa pielęgnacja skóry dziecka. W związku z nasiloną suchością skóry należy nawilżać i natłuszczać skórę specjalnymi preparatami zwanymi emolientami. Tak więc zaleca się środki miejscowe o pH 5,5 (emulsje do kąpieli, kremy, lotiony, maści), przeznaczone do skóry atopowej, które dodatkowo łagodzą dolegliwości świądowe. Skóra dziecka chorego na AZS wymaga 3–4-krotnej aplikacji preparatu w ciągu doby. W przypadku ognisk zapalnych przebiegających z tworzeniem świądowych grudek czy lichenizacją konieczne jest zastosowanie preparatów przeciwzapalnych. W tej grupie leków znajdują się zwłaszcza preparaty steroidowe, które ze względu na różną siłę działania i możliwość wywoływania działań niepożądanych powinien dobrać indywidualnie lekarz dermatolog. Nową bezpieczniejszą grupą leków do stosowania zewnętrznego są inhibitory kalcyneuryny, które dodatkowo można stosować profilaktycznie w celu zapobiegania zaostrzeniom. Z powodu intensywnego świądu dzieci z AZS wymagają terapii przeciwświądowej z zastosowaniem leków przeciwhistaminowych. Niektóre z leków (tzw. pierwszej generacji) wykazują dodatkowo efekt uspokajający i ułatwiają zasypianie. W cięższych przypadkach znaczenie lecznicze ma fototerapia (naświetlania promieniami ultrafioletowymi), a w erytrodermii wskazane są hospitalizacja dziecka i rozważenie terapii z użyciem silnych środków przeciwzapalnych (nawet podawanych dożylnie). Ponadto u dzieci z udokumentowaną alergią (czyli określoną na podstawie objawów i przeprowadzonych badań dodatkowych) można rozważyć tzw. immunoterapię swoistą, powszechnie nazywaną odczulaniem (zobacz: Immunoterapia alergenowa). Czy możliwe jest całkowite wyleczenie AZS u dziecka i niemowlęcia? Tak jak wspomniano wcześniej, AZS ma charakter przewlekły i może nawracać, nawet po dłuższym okresie bezobjawowym, co ma np. związek z sezonowym występowaniem alergii (przykładowo okresowe pogarszanie się zmian skórnych na wiosnę związane z pyleniem drzew). AZS nie jest chorobą jedynie wieku dziecięcego, ponieważ nawet u 45–60% chorych może utrzymywać się poza okresem dojrzewania. U dzieci z rozpoznaniem choroby atopowej stwierdza się skłonność do nadwrażliwości w odniesieniu do alergenów środowiskowych, co może się przejawiać we wczesnym dzieciństwie nie tylko w postaci AZS, ale również jako alergia pokarmowa, a u dzieci nieleczonych może rozwinąć się też astma. Co trzeba robić po zakończeniu leczenia AZS u dziecka i niemowlęcia? Po intensywnym leczeniu zaostrzenia AZS może nie być zmian skórnych, ale wskazana jest stała codzienna pielęgnacja skóry dziecka specjalnymi preparatami przeznaczonymi do pielęgnacji skóry atopowej, czyli emolientami. Obecnie na rynku medycznym znajduje się wiele takich preparatów, które mają różnorodną konsystencję (w zależności od preferencji: lotiony, mleczka, kremy, tłuste kremy) i mogą być dodawane do kąpieli. Skóra chorego dziecka nawet w okresie bezobjawowym powinna być nawilżana 3–4-krotnie w ciągu dnia. Utrzymanie prawidłowego nawilżenia naskórka ogranicza wchłanianie alergenów przez skórę i redukuje świąd. Należy bezwzględnie unikać środków drażniących, a także kontaktu z uczulającymi alergenami. W przypadku stwierdzenia alergii na niektóre alergeny (roztocza kurzu, pleśnie) zaleca się wprowadzenie zmian w otoczeniu dziecka, np. usunięcie dywanów w sytuacji alergii na roztocza kurzu. Co robić, aby uniknąć zachorowania dziecka na AZS? W przypadku dzieci, u których nie obserwuje się jeszcze objawów chorobowych, a w rodzinach występują choroby alergiczne, zaleca się karmienie naturalne noworodków i niemowląt, odpowiednią dietę matek karmiących, opóźnienie i stopniowe rozszerzanie diety dziecka w zakresie pokarmów stałych oraz ograniczenie kontaktu dziecka z alergenami środowiskowymi. Jeżeli wystąpią wczesne objawy chorobowe, należy zmniejszyć kontakt organizmu pacjenta ze szkodliwymi czynnikami środowiskowymi, odpowiednio pielęgnować skórę dziecka oraz zapobiegać infekcjom. Ogniska zapalne (np. w jamie ustnej w postaci próchniczych, niedoleczonych zębów czy obecność ropnych migdałków) mogą być przyczyną nasilenia zmian skórnych, zatem istotne jest ich jak najwcześniejsze wyleczenie. Szkoły atopii Ogromne znaczenie odgrywa edukacja pacjenta i jego rodziny realizowana przykładowo w ramach tzw. szkół atopii. Atopowe zapalenie skóry u dziecka i niemowlęcia - domowe sposoby na złagodzenie zmian W ramach domowych sposobów łagodzenia zmian w przebiegu AZS zasadnicze znaczenie ma przede wszystkim stosowanie emolientów, czyli emolientoterapia, która jest podstawową metodą leczenia AZS, stosowaną niezależnie od stopnia nasilenia objawów. Regularne stosowanie tych preparatów wpływa na odbudowę funkcji bariery naskórkowej, zmniejsza suchość skóry, ogranicza jej świąd i co istotne – pozwala ograniczyć stosowanie leków przeciwzapalnych. Nowoczesne emolienty, tzw. emolienty plus, korzystnie wpływaja na mikrobom skóry i wykazują dodatkowe działanie przciwświądowe i zauważyć, że stosowane na zmienioną zapalnie skórę mogą wzmagać uczucie świądu. Istotne znaczenie w łagodzeniu objaów ma także unikanie czynników drażniących, w tym mechanicznych (syntetycznych włókien, wełny), fizycznych (wysoka temperatura otoczenia, mała wilgotność) czy chemicznych (mydła, detergenty). Atopowe zapalenie skóry u dziecka i niemowlęcia - czym smarować? Emolienty w leczeniu AZS są uznaną formą terapii od wielu lat, stosowaną niezależnie od wieku dziecka chorego na AZS czy stopnia nasilenia objawów klinicznych. Aby nie szkodziły skórze niemowlęcia czy dziecka, nie powinny zawierać substancji zapachowych oraz konserwujących czy też białek roślinnych. Dobry emolient w swoim składzie zawiera natomiast substancje okluzyjne (np. wazelinę), wiążące wodę (mocznik, sorbitol, glicerol) oraz odbudowujące barierę naskórkową (ceramidy, cholesterol). Dodatkowo, nowe emolienty tzw. emolienty plus, są wzbogacone o substancje pochodzenia roślinnego i mają dodatkowe przeciwzapalne i przeciwświądowe właściwości.
. 111 461 498 97 276 276 293 497

atopowe zapalenie skóry u niemowląt zdjęcia